هماچوری به معنای وجود خون در ادرار است. هماچوری میکروسکوپیک به این معنا است که خون موجود در ادرار فقط هنگام آزمایش ادرار در زیر میکروسکوپ دیده می‌شود، در حالی که هماچوری آشکار به این معناست که وجود خون در ادرار به اندازه‌ای است که با چشم غیر مسلح نیز می‌توان آن را دید.

 

دیدن خون در ادرار همیشه موجب ترس و نگرانی افراد می‌شود. البته حق هم دارند، چون این خون می‌تواند علامت بیماری‌های سختی باشد.

علی رغم این که مقدار خون موجود در ادرار متفاوت است، عللی که می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند یکسان هستند و بررسی‌ها یا ارزیابی‌های پزشکی مورد نیاز برای تشخیص آن‌ها مشابه است.

از آن جایی که ادرار خونی به وسیله یکی از اعضای دخیل در تولید یا انتقال ادرار ایجاد می‌شود، ارزیابی هماچوری به بررسی کل دستگاه ادراری نیاز دارد.

اعضای سیستم ادراری عبارتند از کلیه‌ها، میزنای (لوله‌ای که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه می‌آورد)، مثانه، پروستات و میزراه (لوله‌ای که ادرار را به خارج از مثانه هدایت می‌کند).

باید تاکید شود که حتی بروز یک هماچوری منفرد به ارزیابی نیاز دارد، حتی اگر خود به خود برطرف شود.

چه عواملی سبب بروز ادرار خونی می‌شوند؟

عوامل متعددی می‌توانند سبب بروز خون در ادرار شوند. این عوامل از سرطان‌ها، سنگ‌ها یا ضربه شروع می‌شود و تا عفونت‌های باکتریایی و ویروسی، التهابات غیراختصاصی کلیه، دارو و بزرگ شدن خوش خیم پروستات ادامه می‌یابند. در مواردی نیز علت کشف نمی‌شود که معمولا این موارد خطرناک نیست. گاهی اوقات نیز ورزش علت وجود خون در ادرار است.

در بسیاری از موارد وجود خون در ادرار تنها علامت بیماری زمینه‌ای است، اما گاهی نیز ممکن است علایم دیگری نظیر درد شکمی، کاهش شدت ادرار، تاخیر در ادرار ناکامل، تب، ادرار مکرر، درد در حین ادرار و تمایل شدید به ادرار کردن وجود داشته باشد.

ادرار خونی چگونه ارزیابی می‌شود؟

ارزیابی خون در ادرار شامل گرفتن سابقه از بیمار، انجام یک آزمایش فیزیکی، ارزیابی ادرار زیر میکروسکوپ و در نهایت کشت ادرار است.

گرفتن سابقه به این صورت است که آیا درد یا ناراحتی مرتبط با هماچوری وجود داشته است یا خیر؟

 آیا خون در ابتدا، انتها یا سراسر جریان ادرار وجود داشته است و در نهایت این که آیا بیمار سابقه سیگار کشیدن، سنگ‌های کلیوی، جراحت دستگاه ادراری، اشکال در ادرار کردن یا ارزیابی قبلی دستگاه ادراری داشته است یا خیر؟

مهم نیست که علت بروز هماچوری تا چه اندازه واضح است، بلکه ارزیابی کامل همیشه به منظور رد بیماری‌های زمینه‌ای جدی از قبیل سرطان ضروری است.

به طور معمول سه آزمون تشخیصی ضروری است و این سه آزمایش عبارتند از پیلوگرام وریدی (IVP)، سیتوسکوپی و سیتولوژی ادرار.

پیلوگرام وریدی یا IVP : عکسبرداری دستگاه ادراری به وسیله اشعه ایکس است. در این روش، یک ماده حاجب به وریدها تزریق شده و به وسیله دستگاه ادراری تصفیه می‌شود. یک سلسله عکسبرداری با اشعه ایکس به منظور مشاهده ناهنجاری‌ها در طی 30 دقیقه انجام می‌شود. این بررسی به خصوص برای ارزیابی کلیه‌ها و میزنای سودمند است، اما برای مثانه، پروستات و میزراه سودی ندارد.

سیتوسکوپی : در این روش یک لوله مشاهده گر یا سیتوسکوپ به منظور ارزیابی چشمی مثانه و میزراه به کار می‌رود. در بیشتر موارد، این روش می‌تواند بدون هیچ گونه ناراحتی با کاربرد ژل بی‌حس کننده موضعی انجام شود. سیتوسکوپ از میزراه عبور کرده، به مثانه می‌رسد و به این ترتیب بررسی انجام می‌شود. کل این آزمایش کمتر از 10 دقیقه زمان می‌برد.

سیتولوژی ادرار : شامل تخلیه ادرار در یک ظرف و آزمایش آن به وسیله یک پاتولوژیست به منظور یافتن سلول‌های سرطانی است.

ادرار خونی چگونه درمان می‌شود؟

کنترل ادرار خونی به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، علت کشف نمی‌شود که خوشبختانه به دلیل عدم وجود یک مشکل خطرناک است. به خاطر داشته باشید که دلیل اصلی بررسی‌های پزشکی در هماچوری اثبات یک علت خاص نیست، بلکه رد یک مشکل جدی است. اگر هیچ علتی برای هماچوری پیدا نشود، ادرار باید به صورت سالانه کنترل گردد تا اطمینان حاصل شود که هیچ تغییراتی رخ نداده است.

البته اگر "هماچوری" آشکار عود کرد، ارزیابی دوباره ممکن است ضروری باشد و باید با پزشک مشورت کرد. یک آزمون خونی به منظور کنترل عملکرد کلیه و کنترل فشار خون نیز باید انجام شود. مردان بالای پنجاه سال باید به منظور غربالگری سرطان پروستات، سالانه آزمون PSA یا آنتی ژن اختصاصی پروستات را انجام دهند.

بررسی بیشتر برای درمان هماچوری به نتایج بررسی‌های ذکر شده قبلی و علت واقعی هماچوری بستگی دارد. اورولوژیستی که این آزمایش را انجام می‌دهد، هر گونه درمان یا ارزیابی ضروری بیشتر را درخواست می‌کند.

با دیدن خون در ادرار چه کنیم؟

جای چون و چرا ندارد. با دیدن اولین علامت وجود خون در ادرار باید نزد پزشک بروید. تا زمانی که رد آن ثابت نشده است، ادرار خونی را علامت وجود تومور بدانید. این علامت مهمی است.

البته اغلب مواقع توموری در کار نیست. ورزش‌های شدید مثل دوی ماراتون می‌تواند باعث ادرار خونی شود. همچنین آسیب دیدن کلیه در اثر ضربه یا حادثه رانندگی باعث خونی شدن ادرار می‌گردد.

در برخی افراد که بدنشان فاقد آنزیم‌های خاصی است، خوردن چغندر باعث رنگی شدن ادرار می‌گردد که ممکن است با خون اشتباه شود.

برخی داروها، مثل فنل‌فتالئین موجود در مسهل‌ها، هم ممکن است به ادرار رنگ خونی بدهند.

عفونت، سنگ کلیه، مشکلات پروستات، و بیماری‌های کلیه هم ممکن است ادرار را خونی کنند.

خون ممکن است به صورت رگه‌ها یا لخته‌های کوچک در ادرار ظاهر شود، یا تمام ادرار تغییر رنگ دهد و به رنگ قرمز روشن و در موارد شدیدتر قرمز تیره در آید.

به کدام پزشک مراجعه کنیم؟

انتظار نداشته باشید که نزد پزشک بروید و او برای درمان، فقط نسخه‌ای برایتان بنویسد. از بین بردن خون در ادرار کافی نیست. باید تشخیص درست داده شود، یا لااقل امکان وجود تومور رد شود.

* باید نزد پزشک متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادرار بروید.

* مشخصات ادرارتان را به خاطر بسپارید. در صورت امکان، پیش از رفتن به پزشک، رنگ دقیق ادرار و زمان شروع تغییر رنگ آن را یادداشت کنید. با این کار پزشک را در تشخیص کمک می کنید.

* رنگ قرمز تیره ممکن است نشانه وجود عفونت یا بیماری کلیه باشد. اگر تمام ادرار به رنگ قرمز خونی است، گرفتاری در کلیه یا مثانه است. اگر ابتدای ادرار خونی است، در مردان گرفتاری پروستات یا میزراه و در زنان گرفتاری میزراه وجود دارد.

* وجود لخته یا رگه خونی در جریان طبیعی ادرار می‌تواند نشانه خونریزی در مجرای فوقانی دستگاه ادرار یا در مثانه باشد.

* آماده معاینه شوید. منتظر انجام تعدادی آزمایش و معاینات مختلف، از کلیه تا خروجی میزراه، توسط پزشک باشید تا علت خونریزی را بیابد. آزمایش‌ها شامل کشت ادرار، عکس‌برداری یا پرتوایکس، و درون‌بینی مثانه (سیتوسکوپی) است.

فرآوری: معصومه آیت اللهی

بخش سلامت تبیان

پیلونفریت(pyelonephritis )

پیلونفریت نوعی عفونت کلیوی است که معمولاً در اثر انتقال باکتری ها از مثانه ایجاد می شود. وجود عفونت در مثانه، استفاده از سوند برای تخلیه ادرار از مثانه، استفاده از سیستوسکوپ برای معاینه مثانه و پیشابراه، جراحیدستگاه ادراریف اختلالاتی مانند بزرگشدگی پروستات و سنگ های کلیوی(که موجب جلوگیری از خروج کافی ادرار از مثانه می شوند) ممکن است به پیلونفریت بیانجامد.

علایم پیلونفریت

علایم و نشانه های پیلونفریت عبارتند از: کمردرد،دردپهلو و دردناحیه ی کشاله ران، فوریت و تکرر ادرار، درد و سوزش ادرار، تب، تهوع و استفراغ، وجود چرک و خون در ادرار.

تشخیص پیلونفریت

تشخیص پیلونفریت از طریق تعیین وجود باکتری ها در ادرار و وجود گلبول های سفید خون در ادرارکه در مشاهده با میکروسکوپ به شکل قالب های لوله ای شکل موسوم بهکست(cast) دیده می شوند داده می شود. در صورتی که عفونت به راحتی درمان نشود باید با انجام رادیوگرافی،ناهنجاری های احتمالی کلیه، حالب و مثانه را تشخیص داد.

درمان پیلونفریت

درمان پیلونفریت با آنتی بیوتیک های مناسب انجام می شود و در صورت وجود ناهنجاری های دستگاه ادراری باید از عمل جراحی استفاده نمود.

عفونت کلیوی درمان نشده یا عودکننده می تواند منجر به پیلونفریت مزمن، ایجاد بافت جوشگاهی(اِسکار) در کلیه ها و آسیب دایمی کلیه ها شود.

گلومرونفریت

گلومرونفریت بیماری های گلومرولی کلیه به دو گروه گلومرونفریت-GN)golomeruloneghritisو گلومرولواسکلوروز(golomerulosclerosis)تقسیم می شوند.** گلومرواسکلروز عبارت است از ایجاد بافت جوشگاهی(اِسکار) یا سخت شدگی رگ های کوچک داخل کلیه و این بیماری هم مانند گلومرونفریت ممکن است موجب مرحله انتهایی بیماری کلیه(end-stage renal disease-ESRD ) شود.

گلومرولونفریت ممکن است حاد باشد و به صورت حمله ی ناگهانی التهاب کلیه بروز کند یا به شکل مزمن و تدریجی تظاهر نماید. در گلومرولونفریت، گلومرول های کلیه دچار التهاب می شوند و در نتیجه کلیه نمی تواند مواد زاید وآب اضافی بدن رادفع کند و گلبول ها و پروتئین ها از طریق گلومرول ها به داخل ادرار نشت می کنند.* بیماریهای گلومرولی ممکن است بخشی از یک بیماری سیستمیک، مانند لوپوس یا دیابت باشند و یا به صورت اولیه( بدون وجود بیماری سیستمیک زمینه ای) بروز نمایند.

گلومرولونفریت

(به انگلیسی: Glomerulonephritis)‏ نوعی بیماری کلیوی(معمولا هردو کلیه باهم) است که مشخصهٔ آن التهاب گلومرولها، یا رگ‌های خونی کوچک در کلیه‌ها می‌باشد. این حالت ممکن است همراه یا بدون هماچوری(وجود خون در ادرار) و پروتئینوری(وجود پروتئین در ادرار) بوده و یا به عنوان یک سندرم نفروتیک، سندرم نفریتیک، نارسایی حاد یا مزمن کلیوی عارض گردد. تشخیص الگوی گلومرونفریت(GN) مهم است، زیرا نتایج و درمان در انواع مختلف دارای تفاوت خواهدبود. علل اولیه آنهایی هستند که به خود کلیه مربوط هستند، در حالی که علل ثانویه با برخی عفونت‌ها (باکتریایی، ویروسی یا انگلی پاتوژن)، مواد مخدر، اختلالات سیستمیک یا دیابت در ارتباط است.

علل‌ بیماری گلومرولونفریت

گلومرولونفریت‌ حاد به‌ دنبال‌ یک‌ عفونت‌ استرپتوککی‌ رخ‌ می‌دهد. شایع‌ترین‌ مکان‌های‌ عفونت‌ عبارتند از گلو و پوست‌. علایم‌ کلیوی‌ معمولاً ۳-۲ هفته‌ بعد از عفونت‌ استرپتوککی‌ رخ‌ می‌دهند. گلومرولونفریت‌ مزمن‌ نادر است‌ و امکان‌ دارد دلایلی‌ غیر از گلومرولونفریت‌ حاد داشته‌ باشد. سایر علل‌ شناخته‌ شده‌ عبارتند از لوپوس‌، عفونت‌های‌ ویروسی‌، آندوکاردیت‌ باکتریایی‌. گاهی‌ علت‌ آن‌ ناشناخته‌ است‌.

علل گلومرولونفریت عبارتند از:عفونا استرپتوکوکی حلق(آنژین چرکی) یا به ندرت عفونت استرپتوکوکی پوست(زردزخم)، آندوکاردیت باکتریایی(التهاب بافت های دریچه های قلب در اثر انتشار عفونت از طریق خون)، عفونت های ویروسی مانندHIV/ ایدز، هپاتیتB و هپاتیتC )، بیماری های سیستم ایمنی بدن (مثل لوپوس، سندرم گودپاسچِر، نفروپاتیIgA )، التهاب عروقی (مانند پُلی آرتریت و گرانولوماتوز و گِنِر)، بیماری های ایجادکننده بافت جوشگاهی(اِسکار) در گلومرول ها( مثل فشارخون بالا، دیابت و گلومرولواسکلروز).

گاهی گلومرولونفریت مزمن پس از گلومرولونفریت حاد ایجاد می شود، ولی در بعضی موارد بدون وجود سابقه ی قبلی، گلومرونفریت به شکل نارسایی مزمن کلیه تظاهر می یابد. به ندرت گلومرولونفریت مزمن در بعضی افراد فامیل دیده می شود. که علت آن نامشخص است.

علایم گلومرونفریت

علایم و نشانه های گلومرونفریت عبارتند از: ادرار خونی (هماچوری؛ hematuria) که در آن ادرار به رنگ کولا یا چای در می آید؛ کف کردن ادرار به دلیل وجود پروتئین در آن (پروتئینوری؛ proteinuria)، بالا بودن فشار خون، احتباس مایع در بدن به شکل خیز (تورم یا اِدِم؛edema) به ویژه در صورت، دست ها، پاها و شکم تظاهر می یابد؛ خستگی ناشی از کم خونی یا نارسایی کلیه؛ کاهش حجم و دفعات ادرار، تنگی نفس، بی اشتهایی. تشخیص گلومرولونفریت با اندازه گیری کراتینین و نیتروژن اوره خون (BUN) و اندازه گیری مقدار پروتئین خون (که با کاهش همراه است)، رادیوگرافی کلیه (IVP)، سونوگرافی یا سی تی اسکن کلیه صورت می گیرد و معمولاً برای رسیدن به تشخیص قطعی باید از بیوپسی کلیه استفاده شود.

علایم‌ شایع‌ گلومرولونفریت

گلومرلونفریت‌ خفیف‌ هیچ‌ علامتی‌ ایجاد نمی‌کند و تشخیص‌ آن‌ تنها با آزمایش‌ ادرار میسر می‌شود. گلومرولونفریت‌ شدید علایم‌ زیر را ایجاد می‌کند:

۱. ادرار تیره‌ یا کمی‌ قرمز

۲. احساس‌ کسالت‌

۳. خواب‌آلودگی‌

۴. تهوع‌ یا استفراغ‌

۵. سردرد

۶. گاهی‌ تب‌

۷. بی‌اشتهایی‌

۸. کاهش‌ ادرار

۹. تنگی‌ نفس‌

۱۰. بالارفتن‌ فشار خون‌

۱۱. وجود پروتئین‌ در ادرار

۱۲. اختلال‌ بینایی‌ (به‌ علت‌ بالا بودن‌ فشار خون‌)

۱۳. جمع‌شدن‌ مایع‌ در بدن‌، خصوصاً پف‌ کردن‌ چشم‌ها و ورم‌ مچ‌ پا

عوارض گلومرولونفریت

عوارض گلومرولونفریت عبارتند از: نارسایی حاد کلیه، نارسایی مزمن کلیه، افزایش فشار خون، سندرم نفروتیک. درمان گلومرولونفریت به حاد یا مزمن بودن آن، علت زمینه ای بیماری و نوع و شدت علایم بستگی دارد. بعضی از انواع گلومرولونفریت حاد به ویژه در صورتی که به دنبال عفونت استرپتوکوکی ایجاد شده باشند اغلب خود به خود و بدون نیاز به درمان، طی مدت ۶ تا ۸ هفته برطرف می شوند. برای کنترل افزایش فشار خون، استفاده از داروهای مُدر، مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACEI)، داروهای مسدود کننده ی کانال کلسیم و داروهای مسدود کننده ی بتا توصیه می شود. در مواردی که در اثر عفونت استرپتوکوکی یا باکتریایی، لوپوس یا التهاب عروقی (واسکولیت)، نفروپاتی IgA، و سندرم گودپاسپر ایجاد شده اند می توان با درمان آنها، گلومرونفریت را درمان نمود. در صورت بروز نارسایی حاد کلیه، دیالیز موقت موجب حذف مایع اضافی بدن و کنترل فشار خون می شود. در نارسایی مزمن کلیه باید از دیالیز دایمی یا پیوند کلیه استفاده نمود.

نکته: محدود کردن مقدار نمک طعام مصرفی، پروتئین و پتاسیم، و در صورت ابتلا به دیابت، کنترل وزن و کنترل فشار خون و مقدار قند خون، موجب آهسته شدن سرعت آسیب کلیوی در گلومرولونفریت می شود.

منبع :کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار، متخصص ارولوژی تهران

مهدی صابری» یکی از شهدای افغانستانی مدافع حرم است. بیست و چهار پنج سال بیشتر نداشت اما فرمانده توانای گروهان حضرت علی اکبر(ع) نیروی مخصوص تیپ فاطمیون بود،تیپی که امروز تبدیل به لشکر شده است. در ماجرای گرفتن «تل قرین» که اهمیت فوق العاده‌ای در از بین بردن کمربند حائل رژیم صهیونیستی در بلندی‌های جولان داشت، اواخر سال 93 به شهادت رسید.

همه او را به یک دلبستگی خاص می‌شناختند؛ آن هم حُبّ ِ حضرت علی اکبر(ع) بود. هرجا که به نام علی اکبر(ع) مزین بود مهدی صابری هم یک گوشه‌ آن مشغول بود. فرقی نداشت هیئت محلی‌شان باشد یا گروهان مخصوص تیپ فاطمیون. برای همین وصیت‌اش را بعد از بسم‌الله با «یا علی اکبر ِ لیلا» آغاز کرد. رفته بود که برای ایام فاطمیه برگردد، همین هم شد. روز شهادت حضرت زهرا(س) خبر شهادتش را آوردند. پیکر مطهر این شهید و سه تن دیگر از شهدای لشکر فاطمیون همزمان با ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) با حضور مردم شهر مقدس قم تشییع و در قطعه شهدای مدافعان حرم بهشت معصومه (س) به خاک سپرده شد. متن وصیت‌نامه این شهید مدافع حرم در ادامه می‌آید:

امروز سه‌شنبه پنجم بهمن ماه سال 1393 مصادف با سالروز ولادت بانوی دمشق عقیله بنی‌هاشم زینب کبری دست به قلم شدم تا سیاه مشقی به نام «وصیت‌نامه» بنویسم.

خدایا! خدای من خدای خوب و مهربانم خیلی خیلی قشنگ‌تر و زیباتر از آن چیزی هستی که من با این سطح پایین معرفت و شناخت که اصلا نداشته محسوب می‌شود فکر می‌کنم. روسیاهم. روسیاهم که با 25 سال من نتوانستم در رابطه عبد و معبودی آنجور که باید و شاید وظیفه عبد را به نحو شایسته انجام دهم.

از تو ممنونم؛ ممنونم که من را انسان آفریدی انسانی که مسلمان و لایق شکر فراوان‌تر محب امیر المؤمنین علی‌ابن ابی‌طالب علیه‌السلام... ممنونم که دوران حیاتم را در این بازه زمانی قرار دادی و به من توفیقات و افتخارات خیلی خیلی زیادی عنایت کردی نمونه‌اش حب شهزاده علی اکبر(ع) است. «الهی انت رب الجلیل و أنا عبدک الذلیل» خدایا توبه من را بپذیر.

بر همگان واضح و مبرهن است که وقتی شما مادر، پدر و خواهران عزیزم این دست‌نوشته را می‌خوانید من دیگر در بین شما نیستم می‌خواهم کمی راحت‌تر و خودمانی‌تر بدون استرس و رودربایستی با شما صحبت کنم.

اول از همه شما پدر مهربانم؛ انصافاً به حالت غبطه می‌خورم همیشه چند بر هیچ از من جلوتر بودی پدری را در حقم تمام کردی و نشان دادی بهترین بابای دنیا هستی. دوستت دارم پدر. خدا می‌داند لذت‌بخش‌تر از زمانی که دستت را می‌بوسیدم و صورتم را می‌بوسیدی در عمرم نداشتم. هیچوقت از خودم بی‌نهایت متنفر نمی‌شدم جز وقت‌هایی که دلت را به درد می‌آوردم. من را ببخش بابا.

مامان، مامان، مامان... همین الانش چقدر دلم برایت تنگ شده، خدا می‌داند خیلی دوستت دارم بیشتر از آن چیزی که فکرش را می‌کنی. قَدرت را ندانستم حیف در دلم هزار تا حرف هست که در این چند جمله و چند ورق جا نمی‌شوند و آن حس و حالش را هم نمی‌توانم با قلم برایت توصیف کنم. مامان! زیباترین موجود عمرم! قشنگ‌ترین کلمه عمرم؛ عشقم، نفسم، همه وجودم دوستت دارم.

زهراجانم، نمی‌دانم چه بنویسم که لایق آن حس قشنگ عاشق خواهر بودن باشد. قابل ستایش ترین دختری هستی که در عمرم دیدم، یک ِ یک، تک ِ تک. عاشقتم خواهر کوچکم. فاطمه جان! آبجی کوچولوی دوست داشتنی. با تو فهمیدم عشق یعنی چه. باورت می‌شود؟ آنقدری که شما من را دوست داری دوبرابرش من دوستت دارم.

پدر و مادرم و خواهران گلم؛ صبر کنید، صبر، صبر، صبر. خواهران خوبم؛ حجاب، حجاب، حجاب. مامان دوستت دارم. بابا دوستت دارم. زهراجان دوستت دارم. فاطمه جان دوستت دارم...

و اما؛ روضه گوش دادم مادر شما لباس مشکی تنم کردی و مرا به مجلس عزاداری بردی. مدیونت هستم. پدر شما لقمه حلال در دهانم گذاشتی، ممنونت هستم. روضه لب تشنه؛ روضه بدن ارباً ارباً؛ روضه وداع؛ روضه گودال؛ روضه در؛ روضه پهلو؛ روضه سر بریده. همیشه آرزو داشتم این روضه‌ها همه به سرم بیایند خدا کند. یعنی می‌شود؟ رسیدن به سن 30 سال، بعد از آقا علی اکبر(ع) برایم ننگ است. تن و بدن سالم داشتن بعد از آقا علی اکبر(ع)؛ اصلاً نمی‌توانم تصور کنم. فرق سالم را بعد از آقا علی اکبر(ع) نمی‌خواهم.

چقدر خوب می‌شد سر در بدنم نداشته باشم. چقدر جالب و رؤیایی و زیباست وقتی ارباب می‌آیند بالای سرم. تن ِ تکه‌تکه‌ام برایشان آشنا باشد و با دیدن شباهت‌های بدن من و شهزاده علی اکبر(ع) کمی از آن غم و غصه بدن ارباً ارباً تسلی پیدا کند. خدایا نگذار آرزو به دل بمیرم.

بابا، مامان، سرتان را جلوی ارباب و بی‌بی لیلا بالا بگیرید. هزار تا مثل من نه که کل دنیا فدای یک نگاه ارباب به گل روی آقا علی‌اکبر(ع). اینجوری تازه کمی شما شبیه اهل بیت(ع) شدید همه‌تان. برایتان از خدا اجر جزیل و صبر جمیل می‌خواهم. یاعلی اکبر(ع).. سلام من را به همه آشنا و همسایه‌ها برسانید.

در ابتدا باید بدانید که این امکان وجود دارد که فرد بدون داشتن هیچ علائمی سال های سال مبتلا به فشار خون بالا (هیپرتانسیون) باشد. فشار خون بالایِ کنترل نشده، خطر ابتلا به بیماری های جدی مانند سکته و حمله قلبی را افزایش می دهد. فشار خون با میزان خونی که توسط قلب پمپ می شود و مقدار مقاومت ایجاد شده در برابر جریان خون توسط شریان ها  تعریف می شود. هرچه میزان خون بیشتری توسط قلب پمپ شود و هرچه شریان ها باریک تر و تنگ تر باشند فشار خون بالاتر خواهد بود.

معمولاً فشار خون بالا بعد از سال های طولانی زندگی ایجاد می شود و در نهایت تقریباً همه به آن مبتلا خواهند شد. خوشبختانه فشار خون بالا را می توان به آسانی تشخیص داد و بعد از این که فرد متوجه شد دچار فشارخون بالا است می تواند با پزشک خود در جهت کنترل آن همکاری کند.

گرچه همه افراد برای زنده ماندن نیاز به فشار خون دارند به اصطلاح به فشار خون بالا، فشار خون گفته می شود.

علائم

بیشتر افراد مبتلا به فشار خون بالا حتی زمانی که فشار سنج، میزان خطرناکی را نشان می دهد، هیچ نوع علائم و یا نشانه ای از این بیماری ندارند. گرچه تعداد کمی از افراد مبتلا به فشار خون بالا دچار سردرد، سرگیجه و یا مقدار کمی خون دماغ می شوند ولیکن این علائم تا زمانی که فشار خون بالا به سطح پیشرفته و یا حتی تهدید کننده نرسد، ظاهر نمی شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

خیلی از افراد تصور می نمایند که تا زمانی که دچار علائم فشار خون بالا نشده اند نیازی به مراجعه به پزشک جهت چک کردن فشار خون، ندارند. توصیه آن است که بعد از سن 20 سالگی از پزشک خود بخواهید که فشار خون شما را هر دو سال یک بار اندازه گیری کند. در صورتی که قبلاً مبتلا به فشار خون بالا و یا سایر فاکتورهای خطر بیماری قلب و عروق بوده اید، پزشک شما دفعات بیشتری از اندازه گیری را توصیه خواهد کرد. فشار خون کودکان 3 سال به بالا نیز معمولاً به عنوان قسمتی از بررسی های سالانه اندازه گیری می شود.

چنان چه پزشک خود را به طور منظم ملاقات نمی کنید ولی در عین حال نگران میزان فشار خون خود هستید، می توانید جهت پایش آن به مراکز بهداشتی موجود در سطح شهر مراجعه کنید و یا از دستگاه های موجود در مراکز مختلف شهری استفاده نمایید ولی معمولاً این دستگاه ها دقیق عمل نمی کنند و ممکن است نتایج دقیقی را به شما ندهند.

علل

دو نوع فشار خون بالا وجود دارد:

فشار خون اولیه: در 90 تا 95 درصد از بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا، علت مشخصی وجود ندارد. این نوع فشار خون را فشار خون اولیه می نامند که به صورت تدریجی بعد از چندین سال به وجود می آید.

فشار خون ثانویه: 5 تا 10 درصد بقیه ی موارد فشار خون بالا تحت شرایط و علل زیر ایجاد می گردند. این نوع از فشار خون بالا را فشار خون ثانویه می نامند که ناگهانی ایجاد می شود و نسبت به نوع اولیه، فشار خون شدیدتری را سبب می شود. شرایط گوناگون و مصرف داروهای مختلف می توانند منتهی به فشار خون بالا شوند که عبارت هستند از:

* مشکلات کلیوی

* تومور غده فوق کلیه

* نقص مادرزادی قلب

* داروهای خاصی مانند داروهای جلوگیری از بارداری، داروهای ضد احتقان، داروهای مُسکنی که به صورت آزاد فروخته می شوند و برخی داروهای تجویزی دیگر.

* داروهای غیر قانونی مانند کوکایین و آمفتامین.

عوامل خطر

فاکتورهای خطر بسیار زیادی برای فشار خون بالا وجود دارد.

برخی از آن ها را شما نمی توانید کنترل کنید. فاکتورهای خطر این بیماری عبارت هستند از:

* سن: خطر فشار خون بالا با افزایش سن ارتباط مستقیم دارد. در اوایل سن میانسالی فشار خون بالا در مردان معمول است. در زنان نیز این بیماری بعد از یائسگی معمول می شود.

* نژاد: فشار خون بالا در سیاه پوستان رایج تر است و در آن ها در سنین پایین تری از سفید پوستان گسترش می یابد. عوارض جدی فشار خون بالا نیز مانند سکته و حمله قلبی در سیاه پوستان معمول تر است.

* سابقه خانوادگی: فشار خون بالا بیشتر در اعضاء یک خانواده و به صورت خانوادگی نمایان می شود.

دیگر عوامل خطر فشار خون بالا که قابل کنترل هستند، عبارتند از:

* چاقی یا اضافه وزن: هرچه شما بیشتر دچار اضافه وزن باشید، به خون بیشتری برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت های بدن تان نیاز دارید و هنگامی که حجم خون گردشی در رگ های شما افزایش می یابد فشار وارده بر دیواره های عروقی نیز افزایش می یابد.

* عدم تحرک: افرادی که تحرک ندارند ضربان قلب بیشتری دارند. هرچه ضربان قلب بیشتر باشد یعنی در هر انقباض، قلب سخت تر کار می کند و فشار قوی تر بر شریان ها اعمال می شود. کمبود فعالیت بدنی خطر چاقی و اضافه وزن را نیز افزایش می دهد.

* استعمال دخانیات: نه تنها استعمال دخانیات بلافاصله پس از مصرف به صورت موقتی فشار خون را بالا می برد بلکه مواد شیمیایی موجود در دخانیات به  سطوح دیواره شریانی آسیب وارد می کنند و منجر به باریک شدن شریان ها و افزایش فشار خون می شوند.

* نمک(سدیم) فراوان در غذاها: مصرف زیاد سدیم باعث نگه داری مایعات در بدن می شود که منجر به افزایش فشار خون می گردد.

* پتاسیم کم در غذاها: پتاسیم به حفظ تعادل سدیم در سلول های بدن کمک می کند. چنان چه پتاسیم کافی دریافت نکنید، سدیم بالایی در خون انباشته می شود.

* مصرف بسیار پایین ویتامین D: مصرف کم ویتامین D در رژیم غذایی می تواند منتهی به فشار خون بالا شود. ویتامین D در تولید آنزیمی توسط کلیه که فشار خون را تحت تاثیر قرار می دهد نقش دارد.

* مصرف الکل: نوشیدن الکل به صورت مداوم به قلب آسیب می رساند. مصرف گاه به گاه الکل نیز به صورت موقتی فشار خون را افزایش می دهد چرا که منجر به ترشح هورمن هایی می شود که جریان خون و ضربان قلب را افزایش می دهد.

* استرس: سطح بالای استرس می تواند به صورت ناگهانی و موقتی فشار خون را افزایش دهد. چنان چه سعی دارید با پُرخوری، مصرف الکل و یا استعمال دخانیات بر استرس خود غلبه کنید، تنها مشکلات خود را با فشار خون بالا افزایش خواهید داد.

* بیماری ها و شرایط خاص: برخی شرایط مزمن نیز خطر فشار خون بالا را افزایش می دهد مانند کلسترول بالا، دیابت، بیماری کلیه و تنگی نفس هنگام خواب. 

گاهی اوقات بارداری نیز می تواند منجر به فشار خون بالا شود.

اگر چه فشار خون بالا در بین بزرگسالان رایج است ولی کودکان نیز در معرض این بیماری قرار دارند. در برخی کودکان فشار خون بالا نیز به دلیل مشکلاتی مانند بیماری قلبی و یا بیماری های کلیوی به وجود می آید. در تعداد رو به افزایشی از کودکان، شیوه زندگی غلط مانند رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی منجر به فشار خون بالا می شود.

برای مشاهده ی وب سایت دکتر فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.

اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت درباره رژیم های غذایی مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید. 

پروپرانولول به علل گوناگوني مثل كاهش فشارخون ؛ تسكين درد قلبي ؛ پيشگيري از سردردهاي ميگرني ؛ و درمان بي نظمي ضربان قلب تجويز مي شود.

همچنين براي جلوگيري از دومين حمله قلبي در افرادي كه يك بار دچار قلبي شده اند، كاربرد دارد. ممكن است در شرايط ديگري نيز پزشكتان اين دارو را برايتان تجويز كند. به همين علت آن را را يك مسدودكننده بتا مي شناسند.

با مسدودكردن اين تكانه ها، به قلب كمك مي كند تا منظم تر و مؤثرتر بزند و در نتيجه بار كاري قلب كاهش يابد.

چگونگي مصرف
مقادير متفاوتي از پروپرانولول براي علل مختلف تجويز مي شود. شكل طولاني اثر پروپرانولول معمولاً روزي يك بار مصرف مي شود. مهم است كه دارو را هر روز ساعت معيني بخوريد.

معمولاً بهتر است دارو را صبح پيش از صبحانه مصرف كنيد تا فراموش نكنيد. پروپرانولول را مي توان با يا بدون غذا مصرف كرد. هر روز پيش از خوردن پروپرانولول نبضتان را بشماريد و فشارتان را اندازه بگيريد اگر كمتر از ۶۰ در دقيقه بود، يا فشار سيستولي (عدد بالايي ) كمتر از ۹۰ ميلي متر جيوه بود، پيش از خوردن داروي آن روز با پزشكتان مشورت كنيد.

(به انگلیسی: propranolol) (بانام‌های تجاری ایندرال و پرانول)٬ دارویی از دسته بتابلاکرهای غیرانتخابی‌ است که عمدتاً برای درمان فشارخون و نامنظمی تپش قلب مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروپرانول برای بیماری‌های گوناگون دیگری چون تسکین درد قلبی، پیشگیری از سردردهای میگرنی، درمان بی‌نظمی تپش و گلوکوم تجویز می‌شود.^[۱]

این دارو همچنین برای جلوگیری از دومین حمله قلبی در افرادی که یک بار دچار حمله قلبی شده‌اند، کاربرد دارد. با مسدودکردن این تکانه‌ها، به قلب کمک می‌کند تا منظم‌تر و مؤثرتر بتپد و در نتیجه بار کاری قلب کاهش می‌یابد.

پروپرانول در تعدای از اختلالات فیزیکی مانند لرزش اساسی و نیز روحی مانند فوبیای اجتماعی، اختلال اضطراب منتشر و اختلال هراس و به‌ویژه اختلال استرس پس از سانحه^[۲] نیز کاربرد دارد که البته هیج یک از آن‌ها مورد قبول اف‌دی‌ای نیستند.

پروپرانول نخستین بتا بلاکری است که در دهه ۱۹۶۰ توسط جیمز دبلیو بلک دانشمند اسکاتلندی کشف شد. او برای ساخت پروپرانول در سال ۱۹۸۸ جایزه نوبل پزشکی را گرفت.^[۳]

محققان دانشكده پزشكي هاروارد، راهكارهاي ساده و عملي براي جلوگيري از سكته مغزي ارايه كردند. سكته مغزي يكي از علل عمده مرگ و مير يا ناتواني عضلاني در سراسر جهان است. فرآيند بروز سكته مغزي دقيقاً مشابه با سكته قلبي است با اين تفاوت كه نقطه اثر سكته مغزي در ناحيه مغز و ستون فقرات است. علت بروز سكته مغزي، توسعه پلاك‌هاي آترواسكلروتيك و لخته شدن خون در رگ‌هاي اصلي گردن و ساقه مغز است.  زماني كه لخته خون باز مي‌شود، تكه‌هاي آن وارد انشعابات مختلف رگ‌هاي خوني و سپس وارد مغز مي شود. بر اساس اين فرآيند، خون لازم به بخش‌هاي مختلفي از مغر نمي‌رسد و سلول‌ها به‌طور ناگهاني مي‌ميرند. اين مكانيسم سكته مغزي ناميده مي شود.
مطالعات اخير محققان دانشكده پزشكي هاروارد نشان مي‌دهد كه اين عارضه كشنده با چند راهكار ساده و تغييرات جزيي در شيوه زندگي قابل مهار است. در اين تحقيقات علاوه بر تاكيد به حفظ آرامش و جلوگيري از تنش‌هاي روحي، به چهار مكمل غذايي كه از بروز سكته جلوگيري مي‌كند، اشاره شده است. اين مكمل‌ها عبارتند از : 
فوليك اسيد: فوليك اسيد با نام شيميايي فولات نيز شناخته مي‌شود. اين مكمل دارويي محلول در آب است و توليد گلبول قرمز مي كند ومقادير بالاي آن در سبزيجات سبزرنگ و غلات سبوس دار وجود دارد.
هموسيستئين يك ماده شيميايي است كه توسط اسيد آمينه توليد مي‌شود. زماني كه ميزان فوليك اسيد بدن كاهش پيدا كند، ميزان اين ماده شيميايي در بدن افزايش پيدا مي‌كند كه توسط آزمايش خون تشخيص داده مي‌شود. افزايش اين ماده شيميايي باعث رسوب كلسترول، كلسيم و تشكيل لخته خون مي‌شود. براي جلوگيري از تمام اين عارضه ها، مصرف روزانه ۴ ميلي گرم اسيد فوليك توصيه شده است. 
عصاره هسته انگور: عصاره هسته انگور حاوي يك ماده شيميايي به نام proanthocyanins است كه تمام راديكال‌هاي آزاد را جذب مي‌كند.  اين ماده خوراكي ميزان التهاب ديواره داخلي عروق و كلسترول بد را كاهش مي‌دهد و از بروز سكته جلوگيري‌ مي‌كند.
منيزيم: ماده معدني منيزيم يكي از مهمترين مواد غذايي توصيه شده براي سلامت عروق است كه از التهاب رگ‌ها و تشكيل پلاك جلوگيري مي كند. منيزيم حساسيت بدن نسبت به انسولين را افزايش مي دهد و براي بيماران ديابتي توصيه شده است.  مصرف روزنه ۶۰۰ ميلي‌گرم منيزيم در روز توصيه شده است. برخي از مواد غذايي حاوي منيزيم عبارتند از : سبزيجات سبز رنگ، آجيل و انواع دانه‌هاي روغني، ماهي، لوبيا، آووكادرو، شكلات تلخ،  لبنيات كم‌چرب، انجير، ميوه خشك، برنج قهوه‌اي، موز.
روغن ماهي: تمام مواد عذايي دريايي شامل مقادير بالايي از اسيد امگا ۳ هستند كه از بروز سكته مغزي جلوگيري مي‌كنند.

برچسب‌ها: سکته, سکته مغزی, پیشگیری